„Námskeiðið hefur nýst mér sem nýjum leikskólastarfsmanni sem vettvangur fyrir nýjar hugmyndir og leiðir.“
Markmið námskeiðsins er að styðja við þátttakendur, þeirra námssamfélög og teymi í vinnu með móðurmál, íslensku og virkt fjöltyngi í leikskólastarfi. Fjallað verður um hagnýtar leiðir sem styðja við móðurmál, íslensku og virkt fjöltyngi barna á leikskólaaldri í gegnum daglegt starf leikskólans. Þátttakendur fá innsýn í mikilvægi og mótun tungumálastefnu bæði leikskóla og heimila. Jafnframt verður fjallað um máltöku barna á tveimur eða fleiri tungumálum og hvernig best er að styðja þau þannig að þau fái góða undirstöðu fyrir námsframvindu þeirra í framtíðinni. Kynntir verða nýir hæfnirammar í íslensku fyrir leikskóla og þær breytingar sem hafa orðið á námskrá leikskóla þegar kemur að fjöltyngi og fjölmenningu.
Stuðst verður við nýlegan leiðarvísi menntamálayfirvalda um stuðning við móðurmál, íslensku og virkt fjöltyngi í leikskólum, grunnskólum og í frístundastarfi.
Skráningarfrestur er t.o.m. 26. ágúst.
Á námskeiðinu læra þátttakendur að nýta þróunarhring (sjá mynd neðar) í fjórum skrefum, sem styður við samtal um innleiðingu breyttra starfshátta í námi og kennslu. Skrefin fjögur eru stigin í leikskólanum, á milli kennslulota í Menntafléttunni:
Skref A: Þátttakendur undirbúa sig með lestri eða áhorfi – og undirbúa spurningar.
Skref B: Þátttakendur funda með teyminu sínu og gera áætlun um útfærslu í starfi.
Skref C: Þátttakendur og teymið þeirra framkvæmir og skrá hjá sér athuganir.
Skref D: Þátttakendur funda aftur með teyminu og ræða hvernig til tókst og hvernig nemendurnir brugðust við.
Við lok námskeiðs geta þátttakendur
- leitt samtöl um breytta starfshætti í námssamfélögum og teymum í leikskólum sínum.
- fjallað um hugtökin móðurmál, íslenska sem annað mál og fjöltyngi, og útskýrt þau tengsl sem geta verið á milli tungumála fjöltyngdra barna.
- beitt fjölbreyttum leiðum til að veita tví- og fjöltyngdum börnum öfluga málörvun í íslensku og styðja við móðurmál þeirra.
- beitt fjölbreyttum leiðum til að auka tækifæri tví- og fjöltyngdra barna til að taka virkan þátt í leikskólastarfi þannig að þau nái reglulegum framförum í íslensku.
- veitt foreldrum ráðgjöf og stutt þá í mikilvægu hlutverki þeirra þegar kemur að eflingu móðurmáls, íslensku og virks fjöltyngis.
- leitt mótun tungumálastefnu fyrir sinn leikskóla.
Fyrir hverja er námskeiðið og hvaða skilyrði þurfa að vera til staðar?
Námskeiðið er fyrir deildastjóra, leikskólakennara og starfsfólk í leikskólum sem vilja efla færni sína í starfi með leikskólabörnum sem hafa fjölbreyttan tungumála- og menningarbakgrunn. Reynslan hefur sýnt fram á að farsælt sé að fleiri en einn þátttakandi sé frá hverjum leikskóla, en það er þó ekki skilyrði.
Eindregið er hvatt til þess að þátttakendur séu í samráði við sína stjórnendur um þátttöku á námskeiðinu. Með því eru stjórnendur meðvitaðir um og samábyrgir um að styðja við þróun námssamfélaga innan sinna stofnana. Hér er myndband sem lýsir mikilvægu hlutverki stjórnenda sem eiga þátttakendur á Menntafléttunámskeiðum og hér er texti sem lýsir þeim skilyrðum sem verða að vera til staðar í skóla þar sem námssamfélög kennara blómstra.
Hvar og hvernig fer námskeiðið fram?
Kennslan fer fram í sex lotum á ZOOM, þrjár klukkustundir að lengd, skólaárið 2022-2023. Nám þátttakenda fer þó aðallega fram í leikskólum þátttakenda í samtali teyma um þróun náms og kennslu. Þátttakendur fá hagnýtar kveikjur í lotunum sem þeir og teymin þeirra geta fléttað saman við daglegt leikskólastarf. Þátttakendur leiða samtal á teymisfundum um hvernig gengur að vinna með efnið á vettvangi leikskólans.
Í upphafi hverrar kennslulotu er farið yfir reynslu þátttakenda af því að nýta þróunarhringinn frá síðustu lotu.
Dag- og tímasetningar lota
2022
Mánudagur, 12. september kl. 8.30–11.30
Þriðjudagur, 4. október kl. 8.30–11.30
Miðvikudagur, 9. nóvember kl. 8.30–11.30
2023
Miðvikudagur, 11. janúar kl. 8.30–11.30
Föstudagur, 24. febrúar kl. 8.30–11.30
Mánudagur, 17. apríl kl. 8.30–11.30
Umsjón og kennsla
Umsjónarkennari námskeiðsins er Renata Emilsson Pesková, lektor við Menntavísindasvið Háskóla Íslands og stjórnarmaður í Móðurmál – samtökum um tvítyngi .
Aðrir kennarar eru:
Donata H. Bukowska, sérfræðingur í skólaþróunarteymi Mennta- og barnamálaráðuneytisins, Fríða Bjarney Jónsdóttir, deildarstýra Nýsköpunarmiðju menntamála hjá Reykjavíkurborg , Hermína Gunnþórsdóttir, prófessor við Háskólann á Akureyri , Kriselle Lou Suson Jónsdóttir, menntunarfræðingur og brúarsmiður Miðju máls og læsis , Kristín Karlsdóttir, dósent í menntunarfræði ungra barna og Sigríður Ólafsdóttir, lektor í málþroska, læsi og fjöltyngi við Menntavísindasvið Háskóla Íslands.
Þróunarhringurinn
Þróunarhringurinn er úr smiðju Skolverket í Svíþjóð og nýttur með góðfúslegu leyfi.
Í hnotskurn
- Lotur 6
- Quizzes 0
- Lotur: 6x3 klst.
- Hefst: All levels
- Lýkur: Apríl 2023
- Gjöld: 0
- Gjöld: Mismunandi
-
1. lota Leikur og lýðræði – Hugtök og aðalnámskrá
Kennarar kynna viðfangsefni námskeiðsins í heild sinni. Fjallað verður um leik og lýðræði í leikskólum og kynnt verður Menntastefna 2030 og nýir hæfnirammar í íslensku fyrir leikskóla.
-
2. lota / Félagsleg tengsl, efling sjálfsmyndar, virk þátttaka leikskólabarna í skólastarfi og aukin meðvitund kennara og starfsfólks um fjölbreytileika barnahópsins
Við munum fjalla um samskipti barna í leikskólum; mikilvægi þess að efla félagsleg tengsl þeirra og gera þeim kleift að vera virkir þátttakendur í leikskólastarfinu en jafnframt að auka tækifæri þeirra til tjáskipta. Fjallað verður um hlutverk sjálfsmyndar í námi og þroska barna og leiðir til að styrkja hana með hliðsjón af fjöltyngi og menningu. Skoðað verður hvernig þessir þættir hafa síðan áhrif á nám og hvernig viðhorf þeirra til menntunar mótast.
-
3. lota / Viðhorf, samskipti og virk þátttaka. Aðferðin „Gefðu 10“ og kortlagning vinnulags í leikskólanum
Í þessari lotu verður fjallað um það hvernig okkar eigin viðhorf, þekking og reynsla myndar grunn að færni okkar til að eiga samskipti við fjöltyngd börn. Byggt er á hugmyndafræði „Gefðu 10“ sem er hagnýt aðferð ætluð til þess að auka samtal og samskipti við fjöltyngd börn og fjölga námstækifærum þeirra í daglegu leikskólastarfi.
-
4. lota / Tungumálastefna fjölskyldna og leikskóla og stuðningur foreldra við virkt fjöltyngi
Í þessari lotu verða kynntar ýmsar tungumálastefnur fjölskyldna. Farið verður í hvernig leikskólar get set sér tungumálastefnur. Einnig munum við fjalla um samskipti foreldra og starfsfólks og hvernig foreldrar og leikskólar geta rætt um námsmarkmið fyrir börn og stutt í sameiningu við móðurmál, íslensku og virkt fjöltyngi barna. Verkefnið sjálfsmatslistinn verður lagt fyrir.
-
5. lota / Leikskólastarf í fjöltyngdum barnahópi og gæðamálörvun
Í fimmtu lotunni verður fjallað um máltöku tví- og fjöltyngdra barna, og þau tengsl sem geta verið á milli tungumála barna. Fjallað verður um íslenskar rannsóknir með leikskólabörnum með fjölbreyttan tungumálabakgrunn. Þátttakendur fá tækifæri til að efla færni sína í að flétta fjölbreytilegri málörvun í dagleg viðfangsefni leikskólans. Fjallað er um það hvernig virk þátttaka í leikskólastarfi er samofin virkri málnotkun.
-
6. lota / Sjálfsmyndir barna, foreldra, kennara. Fjöltyngdar nálganir í kennslu og leik
Í sjöttu lotu ræðum við um sjálfsmyndir barna, foreldra og kennara. Ræddar og sýndar verðar nálganir í kennslu og leik sem byggja á tungumálum barna, en með þeim eflist íslenska, meðvitund um fjölbreytt tungumál og jákvæð viðhorf til allra tungumála barna.
