Markmið námskeiðsins er að styðja við þátttakendur, þeirra námssamfélög og teymi varðandi starfs- og kennsluhætti í fjöltyngdum bekkjum. Fjallað verður um hagnýtar leiðir sem styðja við móðurmál og virkt fjöltyngi barna og unglinga á grunnskólaaldri, óháð námsgreinum. Þátttakendur fá innsýn í mikilvægi og mótun tungumálastefna bæði skóla og heimila. Stuðst verður við aðalnámskrá grunnskóla, leiðarvísi menntamálayfirvalda um stuðning við móðurmál og virkt fjöltyngi í skóla- og frístundastarfi og nýjar rannsóknir og löggjöf. Kynntir verða nýir hæfnirammar í íslensku sem öðru máli og orðalistar með íslenskan námsorðaforða. Á námskeiðinu deila þátttakendur reynslu og góðum ráðum, auk þess sem sérfræðingar í slíkum málum ræða við þátttakendur. Reynslan hefur sýnt fram á að farsælt sé að fleiri en einn þátttakandi sé frá hverjum skóla, ekki síst til að byggja upp námssamfélag innan skóla, en það er þó ekki skilyrði.
Skráningarfrestur er til og með 1. september 2023
Á námskeiðinu læra þátttakendur að nýta þróunarhring (sjá mynd neðar) í fjórum skrefum, sem styður við samtal um innleiðingu breyttra starfshátta í námi og kennslu. Skrefin fjögur eru stigin í grunnskólanum, á milli kennslulota í Menntafléttunni:
Skref A: Þátttakendur undirbúa sig með lestri eða áhorfi – og undirbúa spurningar.
Skref B: Þátttakendur funda með teyminu sínu og gera áætlun um útfærslu í starfi.
Skref C: Þátttakendur og teymið þeirra framkvæmir og skrá hjá sér athuganir.
Skref D: Þátttakendur funda aftur með teyminu og ræða hvernig til tókst og hvernig börnin og unglingarnir brugðust við.
Við lok námskeiðs geta þátttakendur
- Leitt samtöl um breytta starfshætti í námssamfélögum og teymum í skólum og á vinnustöðum.
- Skapað inngildandi hvetjandi námsumhverfi sem fagnar fjölbreytileika, byggir á styrkleikum nemenda og valdeflir þá til þátttöku og náms.
- Beitt fjölbreyttum leiðum til að veita tví- og fjöltyngdum börnum öfluga málörvun í íslensku og styðja við móðurmál þeirra.
- Beitt fjölbreyttum leiðum til að auka tækifæri tví- og fjöltyngdra barna til að taka virkan þátt í grunnskólastarfi þannig að þau nái reglulegum framförum í íslensku og verði virkir þátttakendur í lýðræðislegu skólastarfi.
- Veitt foreldrum ráðgjöf og stutt þá í mikilvægu hlutverki þeirra þegar kemur að eflingu móðurmáls, íslensku og virks fjöltyngis.
- Leitt mótun tungumálastefnu fyrir sinn grunnskóla.
Fyrir hverja er námskeiðið og hvaða skilyrði þurfa að vera til staðar?
Námskeiðið er fyrir kennaraá yngsta stigi og miðstigi grunnskóla. Reynslan hefur sýnt fram á að farsælt sé að fleiri en einn þátttakandi sé frá hverjum skóla/stofnun, en það er þó ekki skilyrði.
Eindregið er hvatt til þess að þátttakendur séu í samráði við sína stjórnendur um þátttöku á námskeiðinu. Með því eru stjórnendur meðvitaðir um og samábyrgir um að styðja við þróun námssamfélaga innan sinna stofnana. Hér er myndband sem lýsir mikilvægu hlutverki stjórnenda sem eiga þátttakendur á Menntafléttunámskeiðum og hér er texti sem lýsir þeim skilyrðum sem verða að vera til staðar í skóla þar sem námssamfélög blómstra.
Hvar og hvernig fer námskeiðið fram?
Kennslan fer fram í sex lotum á ZOOM, sem eru þrjár klukkustundir að lengd, skólaárið 2023–2024. Nám þátttakenda fer þó aðallega fram í skólum þátttakenda í samtali teyma um þróun náms og kennslu. Þátttakendur fá hagnýtar kveikjur í lotunum sem þeir geta fléttað saman við daglegt starf, þeir leiða svo samtal á teymisfundum um hvernig gengur.
Í upphafi hverrar kennslulotu er farið yfir reynslu þátttakenda af því að nýta þróunarhringinn frá síðustu lotu.
Dag- og tímasetningar lota
2023
Mánudagur, 11. september kl. 14-17
Þriðjudagur 10. október kl. 14-17
Miðvikudagur, 15. nóvember kl.14-17
2024
Fimmtudagur, 18. janúar kl. 14-17
Mánudagur, 19. febrúar kl. 14-17
Þriðjudagur, 12. mars kl. 14-17
Umsjón og kennsla
Umsjón með námskeiðinu hefur Renata Emilsson Peskova, lektor á Menntavísindasviði Háskóla Íslands. En auk hennar annast kennslu Hermína Gunnþórsdóttir, prófessor við Háskólann á Akureyri, Fríða Bjarney Jónsdóttir deildarstýra Nýsköpunarmiðju menntamála hjá Reykjavíkurborg, Sigríður Ólafsdóttir, dósent við Menntavísindasvið Háskóla Íslands og sérfræðingar frá Miðju máls og læsis.
Þróunarhringurinn
Þróunarhringurinn er úr smiðju Skolverket og nýttur með góðfúslegu leyfi.
„Ég var með væntingar um að fá aukna
fræðslu og verkefni til að vinna með og ég hef fengið bæði. Ég hef fengið mikla
fræðslu og fullt af hugmyndum og verkefnum til að taka með mér í starf mitt.
Líka gott að heyra í öðrum kennurum, hvað þeir eru að gera og hvað hefur virkað
vel.“
Í hnotskurn
- Lotur 6
- Quizzes 0
- Lotur: 6x3 klst.
- Hefst: All levels
- Lýkur: Mars 2024
- Gjöld: 0
- Gjöld: Mismunandi
-
1. lota / Eflandi starfs- og kennsluhættir í skóla fyrir alla.
Í fyrstu lotu námskeiðsins kynnast þátttakendur hver öðrum, kynnst hugmyndafræði námskeiðsins og ræða saman um hvernig þeir geta þróað og stutt við námssamfélagið í sínum skóla. Í lotunni verður farið yfir hvað einkennir farsæl samskipti í teymum og hvaða leiðir hægt er að fara til að skoða og ræða samskipti á vettvangi.
-
2. lota / Gæðamálörvun í fjöltyngdum nemendahóp
Í lotunni verður fjallað um gæðamálörvun í fjöltyngdum nemendahóp.
-
3. lota / Inngildandi tungumálamiðaðir starfshættir í fjölbreyttum bekkjum.
Í lotunni verða inngildandi tungumálamiðaðir starfshættir í fjölbreyttum bekkjum til umfjöllunar
-
4. lota / Jákvæður skólabragur, sjálfsmynd og samstarf.
Í þessari lotu verður fjallað um hugtökin inngildingu og menningarnæmi og tengsl þeirra við jákvæðan skólabrag, samstarf og samskipti. Rýn verður í eigin reynslu þátttakenda og niðurstöður rannsókna um þátttöku, líðan og árangur nemenda með fjölbreyttan tungumála- og menningarbakgrunn. Þátttakendur ígrunda hvers konar samskipti og tengsl á milli barna og fullorðinna eru líkleg til að ýta undir sterkari sjálfmynd allra barna og þá tilfinningu þeirra að þau tilheyri en það hefur bein áhrif á árangur þeirra og líðan.
-
5. lota / Viðhorf, gildi og málstefnur
Í fimmtu lotu rýnum við eigin hugmyndir og viðhorf til tungumála. Veltum fyrir okkur aðgengi að íslensku málumhverfi og í hvaða tungumálaheimi við lifum. Skoðum opinberar málstefnur og mátum við skólasamfélagið okkar. Hvernig endurspeglar skólinn samfélagið og samfélagið skólann? Hvað einkennir málsamfélag og málumhverfi barna á Íslandi í dag? Hvert viljum við stefna? Þarf eitthvað að breytast? Hvaða leiðir eru færar?
-
6. lota/ Allir eru tungumálakennarar: Kennsluaðferðir sem stuðla að (tungumála)námi þátttöku og vellíðan.
Fjöltyngi hefur áhrif á nám, námsárangur og vellíðan. Færni í skólamáli veitir nemendum aðgang að menntun og tækifæri til að taka þátt í skólastarfinu. Fjöltyngdir nemendur hafa sjaldnast sömu tækifæri og eintyngdir jafningjar þeirra, nema ákveðinn stuðningur sé til staðar til að efla nám þeirra. Kennsluaðferðir sem stoðgrindur, eða svokölluð “vinnupallaaðferð”, notkun erlendra móðurmála nemenda í námi, krosstynging í kennslustofu, markviss vinna við að efla jákvæða meðvitund um tungumál, markviss kennsla og þjálfun námsaðferða, og fleiri, geta bætt aðgengi fjöltyngdra nemenda að námi á sanngjarnan hátt og valdefla þá til að byggja á fjöltyngdum sjálfsmyndum sínum og tungumálaforða. Valdefling nemenda til að nýta sér tungumálaforða sinn í náminu eykur tækifæri þeirra til að hafa samskipti og taka þátt í skólastarfi. Þessar aðferðir geta verið sérstaklega gagnlegar fyrir nemendur sem nýfluttir eru til landsins.
